Kościół św. Mikołaja - Informacja Turystyczna Chełmża

Informacja Turystyczna
Title
Przejdź do treści
Kościół św. Mikołaja
Pierwsza wzmianka o Kościele p.w. św. Mikołaja pochodzi prawdopodobnie z 1248 roku, są jednak przypuszczenia, że mógł on istnieć już w X-XI w., w czasach pierwszych Piastów. Kościół został wybudowany z cegły i kamieni polnych, posiada prezbiterium zwrócone ku wschodowi. Kościelną wieżę pokrywa dach czterospadowy z osadzoną na szczycie latarnią, zwieńczoną iglicą. Świątynia  jest trójnawowa, z neogotyckim transeptem i masywną wieżą od strony zachodniej. Nad prezbiterium widnieje sklepienie krzyżowo-żebrowe z pocz. XIV w., natomiast nawy nakryte są drewnianymi stropami belkowymi. Wokół kościoła św. Mikołaja funkcjonował cmentarz, o czym świadczą wykopywane tu często kości ludzkie. Mógł on istnieć do XVIII wieku.
Budowa świątyni trwała prawdopodobnie od połowy XIII do początków XIV wieku.  W 1422, w wyniku najazdu polsko-litewskiego
w trakcie wojny golubskiej, kościół uległ spaleniu. Zawaliły się wówczas sklepienia w korpusie, który odbudowano zamurowując okna
w nawie głównej. W 1824 kościół został zakupiony przez króla Prus i 24 sierpnia 1827 r. przekazany miejscowej gminie ewangelickiej.
W tym samym roku kościołem parafialnym stała się dawna katedra, a siedzibę diecezji przeniesiono do Pelplina. 24 września 1827r. na podstawie wcześniejszego dekretu królewskiego, kościół św. Mikołaja stał się zborem ewangelickim.
Z dotychczasowego wyposażenia protestanci zachowali pochodzący z 1612 roku ołtarz główny z Matką Boską w otoczeniu św. Barbary
i św. Katarzyny oraz obrazem z hołdem Trzech Króli, a także ambony, organy i 3 dzwony z wieży. Pozostałą część wyposażenia, w tym siedem ołtarzy bocznych, pozwolono zabrać katolikom i zostały one rozproszone po innych świątyniach.
W 1858 roku przystąpiono do gruntownej przebudowy i rozbudowy świątyni na potrzeby gminy ewangelickiej. Wnętrze otynkowano, do korpusu dobudowano transept, a wschodni szczyt prezbiterium wymurowano na nowo. W 1897 teren kościoła otoczono murowanym ogrodzeniem, w tym samym roku sporządzono projekt kruchty zachodniej, który zrealizowano dopiero w 1906.
Po zakończeniu II wojny światowej świątynia została przejęta przez Kościół rzymskokatolicki.
Z chełmżyńskiej katedry przeniesiono wówczas do kościoła cztery XVIII-wieczne ołtarze, które ustawiono przy filarach międzynawowych: ołtarz św. Stanisława Kostki i św. Antoniego, ołtarz ze św. Rochem w części nastawy, ołtarz z obrazem św. Trójcy
i ołtarz z wizerunkiem św. Barbary ozdobionym rokokową sukienką.
W kościele znajdują się zamontowane w 1905 roku organy, wykonane przez mistrzów z Elbląga.


Wróć do spisu treści