Kościół
św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Grzywnie
Leżąca zaledwie 3 km od Chełmży Grzywna po raz
pierwszy była wzmiankowana w 1285 r. W 1293 r. została nadana przez
Krzyżaków biskupowi kujawskiemu Wisławowi w ramach wymiany dóbr. Znajduje się
tu jeden
z najstarszych - z przełomu XIII i XIV w. - kościołów gotyckich na ziemi chełmińskiej. Według
tradycji parafia tutejsza została erygowana w końcu XIII w. przez Wisława,
sama świątynia pochodzi również z jego fundacji.
Ceglano –
kamienny kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej zbudowano ok. 1300 r. jako
jednonawowy z prosto zamkniętym prezbiterium. Nad gotycką
kruchtą zachodnią w 1600 r. wzniesiono wieżę z tzw. pruskiego muru,
która przetrwała do początku XX w. Po jej rozebraniu odkryto umieszczone
w dolnych partiach blend szczytu kościoła gotyckie ceramiczne
figurki z połowy XIV w. Przedstawiają one Matkę Boską z Dzieciątkiem
oraz św. Marię Magdalenę, św. Katarzynę i św. Antoniego Pustelnika. Rzeźby
te to niezwykle cenny i rzadki zabytek. W 2012 r., po konserwacji,
umieszczono je na ścianie wewnątrz kościoła, przy prezbiterium.
W
1907 r. świątynia otrzymała nową ceglaną wieżę w stylu neogotyckim,
dostawioną do korpusu nawowego od strony północnej. W wieży znajduje
się dzwon z 1582 r., pierwotnie znajdujący się w starej wieży.
Wewnątrz
sklepienie krzyżowe możemy zobaczyć tylko w prezbiterium, nawę przykrywa
strop płaski. Wystrój świątyni pochodzi z renesansu i baroku - koniec XVI
i początek XVIII w. Ołtarz główny wykonano w warsztacie mistrzów
toruńskich w pierwszej połowie XVIII wieku. Na nim znajduje się najstarszy
obiekt - gotycka rzeźba Marii
z Dzieciątkiem z ok. 1500 r. Pod koniec XIX w. w ołtarzu tym
umieszczono obraz Matki Bożej
Niepokalanie Poczętej z 1892 r. Na uwagę zasługuje też późnogotycka ława
kolatorska z XVI w., w której zasiadali opiekunowie kościoła
z rodu Konopackich. Płyty nagrobne pochodzą z XVI-XVII w. Na ścianach
prezbiterium widnieją fragmenty XVII - XVIII-wiecznych i
wcześniejszych polichromii, przedstawiających ozdobne ornamenty
i sceny z życia Św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
W nawie
kościoła w 1834 r. umieszczono dwa barokowe ołtarze (Matki Boskiej
z Dzieciątkiem oraz św. Huberta z ruchomym obrazem Chrystusa)
pochodzące z rozebranego wtedy gotyckiego kościoła dominikańskiego pw. Św.
Mikołaja w Toruniu.